Халықтың нысаналы тобында ауруларды ерте анықтауда скринингтік тексеру
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2009 жылғы 10 қарашадағы «Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық тексеріп-қарауды жүргізу ережесін бекіту туралы» N685 бұйрығына, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2011 жылғы 16 наурыздағы №145 бұйрығына және Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2013 жылғы 8 қаңтардағы «Өңеш, асқазан, бауыр және еркектік безінің обырын ерте анықтау скринингін енгізу туралы» №8 бұйрығына сәйкес халықтың нысаналы топтарын скринингтік тексеруден өткізу жүргізіледі.
Скрининг – бұл қауіп факторларын және ауруды ерте кезеңінде анықтау үшін нақты дені сау жастағы адамдардың медициналық профилактикалық тексеруден өтуі. Скринингтік тексерулер толық көлемде тегін, аумақтық тіркелген емханаларда, кепілденген тегін медициналық көмек аясында өткізіледі.
Ересектерді скринингтік тексеруден өткізу ауруды ерте анықтау мен одан сақтандыруға бағытталады:
Қанайналымы жүйесінің ауруларын (артериалды гипертония, жүректің ишемиялық ауруы) және қант диабетін ерте анықтаудың нысаналы тобына артериалды гипертония, жүректің ишемиялық ауруы және қант диабеті бойынша диспансерлік есепте тұрмайтын 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64 жастағы әйелдер мен еркектер жатады;
Глаукоманы ерте анықтауға скринингтік тексеруден нысаналы топтың өтуі глаукома бойынша диспансерлік есепте тұрмайтын 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 70 жастағы әйелдер мен еркектер жатады;
Әйелдер арасындағы сүт безінің ісікалды, қатерлі ісігі ауруларын ерте анықтаудың нысаналы тобына әйелдер арасындағы сүт безінің ісікалды, қатерлі ісігі бойынша диспансерлік есепте тұрмайтын 50, 52, 54, 56, 58, 60 жастағы әйелдер жатады;
Әйелдер арасындағы жатыр мойнының ісікалды, қатерлі ісігі ауруларын ерте анықтаудың нысаналы тобына әйелдер арасындағы жатыр мойнының ісікалды, қатерлі ісігі бойынша диспансерлік есепте тұрмайтын 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60 жастағы әйелдер жатады;
әйелдер мен еркетер арасындағы тік және тоқ ішектің ісікалды, қатерлі ісігі ауруларын ерте анықтаудың нысаналы тобына тоқ ішектің полипоз, ісікалды, қатерлі ісігі бойынша диспансерлік есепте тұрмайтын 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 70 жастағы әйелдер мен еркектер жатады;
өңеш, асқазан, бауыр және еркектік безінің ісікалды, қатерлі ісігі бойынша 50, 52, 54, 56, 58 және 60 жастағы әйелдер мен еркектер жатады;
бауыр ісігін ерте анықтаудың мақсаттық тобына вирустық және вирустық емес этиологияның бауыр циррозы бойынша диспансерлік есепте тұратын әйелдер мен еркектер жатады;
еркектік бездің ісігін ерте анықтаудың мақсаттық тобына диспансерлік есепте тұрмайтын 50, 54, 58, 62 және 66 жастағы еркектер жатады;
В және С созылмалы гепатитті ерте анықтаудың қатерлі тобына жататындар: қатерлі ісікті, қан ауруымен ауыратын адамдар, қан және оның компоненттері құйылған, анамнезде ота жасалған, гемодиализдегі тұлғалар.
Кіші жастағы балаларды скринингтік тексеру
Қазақстан Республикасында кіші жастағы балаларға келесі скринингтік тексерулер жүргізіледі: психофизикалық бүлінулер скринингі және кіші жастағы балалардағы естудің бұзылуы және патологиясын ерте анықтауға аудиологиялық скрининг өткізу.
Аталған скринингтерді өткізудің тәртібі Қазастан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2003 жылғы 23 қаңтардағы «Кіші жастағы балалардың психофизикалық бұзылуларына скрининг өткізуді ұйымдастыру ережелерін бекіту туралы» бұйрығына Қазастан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 24 шілдедегі «Қазастан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2003 жылғы 23 қаңтардағы бұйрығына өзгертулер мен қосымшалар енгізу туралы «Кіші жастағы балалардың психофизикалық бұзылыстарына скрининг өткізуді ұйымдастыру ережелерін бекіту туралы» №379 бұйрығымен және Қазастан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2009 жылғы 28 қыркүйектегі №478 «Кіші жастағы балалардың естуінің бұзылуына диагностикалау және скрининг өткізуді ұйымдастыру ережелерін бекіту туралы» бұйрығымен бекітілген. Нысаналы топ – 0 жастан бастап 3 жасқа дейінгі балалар.
Скринингтің негізгі мақсаты – бұл анықталған қауіп тобынан балалар денсаулығын уақытында психологиялық педагогикалық түзету.
Баланы тексеру туа салысынан басталады: босану үйінде, 3 айлық, 6 айлық, 9 айлық кезде, 1 жаста, 1жас 6 айында, 2 жаста, 2 жас 6 айында, және 3 жаста емхананың дені сау бала кабинетінде алдыңғы тексерулер нәтижесіне байланыссыз тексерулер және қажет жағдайда әрі қарай тексеру немесе ПМПК мамандарының емдеуі жүргізіледі.
Өткізілген скринингтер нәтижесінде психофизикалық дамуындағы артта қалушылық пен көру немесе естуінің бұзылу қаупі бар балаларда медицина қызметкері ПМПК немесе офтальмолог не болмаса сурдологқа жібереді.
